Jak wybierają nowego Papieża Rzymskiego: proces, tradycje i symbolika.

Główne źródło opisuje, jak odbywa się wybór nowego papieża.

Okres Sede Vacante

• Okres Sede Vacante
• Przygotowania do konklawe
• Konklawe: tajemniczy proces wyborów
• Miejsce odbywania się
• Proces głosowania
• Kryteria wyboru
• Ogłoszenie nowego Papieża
• Ukraińscy kardynałowie w konklawe

Po śmierci lub abdykacji Papieża Rzymskiego Kościół Katolicki wchodzi w okres znany jako Sede Vacante (vacant throne). W tym czasie zarząd Kościołem przechodzi do Kolegium kardynałów, a wszystkie oficjalne sprawy tymczasowo koordynuje kardynał-kamerling. Okres ten trwa około 15-20 dni, podczas których odbywają się ceremonie żałobne, organizowane są pogrzeby i przygotowywane wybory nowego Papieża.

Po śmierci Papieża odbywa się dziewięciodniowa żałoba, znana jako Novendiale. Codziennie w bazylice św. Piotra odbywają się nabożeństwa, modlitwy i ceremonie ku pamięci zmarłego papieża. Pogrzeb zazwyczaj odbywa się 4-6 dni po śmierci, a ciało Papieża leży w otwartej trumnie do pożegnania. Po zakończeniu żałoby kardynałowie rozpoczynają przygotowania do konklawe.

Przygotowania do konklawe

Kardynałowie z całego świata gromadzą się w Watykanie, aby uczestniczyć w kongregacjach generalnych – spotkaniach, na których omawiane są potrzeby Kościoła oraz wyzwania, które staną przed nowym Papieżem. W tym czasie przygotowywana jest również Kaplica Sykstyńska, w której odbywa się głosowanie. Pomieszczenie sprawdzane jest pod kątem obecności urządzeń podsłuchowych, aby zapewnić pełną tajemnicę.

Konklawe: tajemniczy proces wyborów

Konklawe to zebranie kardynałów-elektorów, którzy wybierają nowego Papieża. Ten rytuał ma swoje początki w XIII wieku i regulowany jest apostolską konstytucją Universi Dominici Gregis, wydaną przez Papieża Jana Pawła II. W konklawe biorą udział tylko kardynałowie poniżej 80 roku życia, których w kwietniu 2025 roku będzie 138 z ogólnej liczby 252. Wszyscy inni kardynałowie (w tym ci, którzy mają już więcej niż 80 lat) mogą uczestniczyć jedynie w przygotowawczych spotkaniach lub procedurach przed wyborami.

Konklawe to zgromadzenie kardynałów, którzy są doradcami Papieża i wybierają nowego Papieża, gdy jego kadencja kończy się na skutek śmierci lub abdykacji.

W katolickim prawie kościelnym Papież Rzymski jest uważany za następcę apostoła Piotra na Ziemi, dlatego nie ma procedury, która umożliwiałaby kardynałom odwołanie tytułu szefa Kościoła katolickiego. Papież jest wybierany do swojej śmierci lub do momentu, w którym dobrowolnie nie zrezygnuje z pontyfikatu.

Procedura konklawe została ustalona przez Papieża Grzegorza X w 1274 roku. Papież Paweł VI zmniejszył liczbę kardynałów-elektorów do 120 w 1975 roku. Kollegium kardynałów składa się z trzech grup: kardynałów-biskupów (z tytułów suburbikarnych diecezji w pobliżu Rzymu), kardynałów-prezbiterów (z tytułów starożytnych rzymskich świątyń) oraz kardynałów-diakonów (z tytułów rzymskich diakonatów). Tytuły kardynała mają również głowy niektórych Kościołów Katolickich Wschodu. Ponieważ biskup rzymski jest nie tylko głową diecezji rzymskiej, Kościoła Łacińskiego, ale także całego Kościoła Katolickiego, to głowy Wschodnich Kościołów Katolickich mają w ten sposób (poprzez przyznanie tytułu kardynała Kościoła Rzymskiego) możliwość brania udziału w wyborach Papieża. Kollegium kardynałów jest również organem kierowniczym Kościoła Katolickiego w okresie Sede Vacante.

Miejsce odbywania się

Na 15 dzień (lub nie później niż 20. dzień) po śmierci lub abdykacji Papieża kardynałowie gromadzą się w Bazylice św. Piotra na mszę pro eligendo Papa i proszą o pomoc Ducha Świętego w wyborze nowego pontyfika. Konklawe odbywa się w Kaplicy Sykstyńskiej. Przed rozpoczęciem składają przysięgę utrzymania tajemnicy, której naruszenie karane jest ekskomuniką. Także przed rozpoczęciem wyborów kardynałowie wchodzą do kaplicy uroczystą procesją przy śpiewie Veni Creator.

Konklawe odbywa się za zamkniętymi drzwiami Kaplicy Sykstyńskiej, ozdobionej sakralnymi freskami Sądu Ostatecznego autorstwa Michelangelo Buonarroti.

Proces głosowania

Po tym, jak wszyscy kardynałowie-elektorzy weszli do Kaplicy Sykstyńskiej, ostatni kardynał-diakon zamyka drzwi od wewnątrz. Z zewnątrz proces wyboru nowego pontyfika chronią żołnierze gwardii szwajcarskiej. Watykańska gwardia liczy 110 gwardzistów, którzy zapewniają porządek i bezpieczeństwo Papieżowi. Zgodnie z legendą, strój gwardzistów został zaprojektowany przez Michelangelo.

Kardynałowie-elektorzy siadają w dwóch rzędach – jeden naprzeciwko drugiego.

Głosowanie odbywa się w kilku turach. W pierwszy dzień możliwe jest tylko jedno głosowanie, a w późniejszych dniach – cztery: dwa rano i dwa wieczorem.

Po tym, jak każdy kardynał wpisał imię wybranego, wrzuca kartę do specjalnej miski. Przed ołtarzem stoi stół, przy którym siedzą kardynałowie, którzy liczą głosy. Głosowanie jest tajne. Z pośród kardynałów wybieranych jest 9 biskupów, którzy odpowiadają za procedurę