Wynajem, kredyt hipoteczny, kolejki na mieszkania - Rada przygotowuje zmiany dla Ukraińców.

Verkhovna Rada przyjęła w pierwszym czytaniu projekt ustawy nr 12377 'O podstawowych zasadach polityki mieszkaniowej', który ma stanowić podstawę wielkiej reformy mieszkaniowej na Ukrainie. Dokument nie tylko przegląda podejścia do hipotek, wynajmu i kolejek na mieszkania, ale także otwiera możliwości pozyskania międzynarodowego finansowania.

O tym poinformowała przewodnicząca Komisji WR ds. organizacji władzy państwowej, samorządu terytorialnego, rozwoju regionalnego i urbanistyki

Olena Szuliak

.

'Robimy pierwszy krok do tego, aby pożegnać się z Kodeksem Mieszkaniowym z 1983 roku', podkreśliła posłanka.

Nowe uruchomienie kolejek na mieszkania na Ukrainie

Na rok 2015 ponad 600 tysięcy Ukraińców oficjalnie znajdowało się w kolejce po mieszkanie. Według słów Szuliak, większość z nich wciąż nie doczekała się mieszkań, ponieważ kolejki praktycznie się nie przesuwają - każdego roku państwo przyznaje tylko kilkaset mieszkań.

Po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny do tych kolejek dołączyła kolejna wielka kategoria - osoby wewnętrznie przesiedlone. Nowa ustawa ma na celu stworzenie realnych mechanizmów dostępu do mieszkań, aby potrzeby w tym zakresie były zaspokajane szybciej i efektywniej.

Wynajem społeczny i wynajem z wykupem pojawią się na Ukrainie

Jedną z kluczowych innowacji jest pojawienie się mechanizmów tymczasowego zakwaterowania dla tych, którzy nie mają możliwości zakupu mieszkania. Chodzi o dwa formaty:

• wynajem społeczny,
• wynajem z prawem wykupu.

Oba narzędzia są szeroko stosowane w krajach UE i przewidują udostępnienie mieszkań na dostępnych warunkach z możliwością wykupu w częściach lub użytkowania bez prawa własności. Ukraińska wersja ma być dostosowana do naszego kontekstu - uwzględniając dochody obywateli, sytuację na rynku oraz potrzeby społeczności.

Państwo stworzy fundusz mieszkań socjalnych

Na dziś na Ukrainie praktycznie nie istnieje centralny fundusz mieszkań socjalnych. Jest to następstwo wielkiej prywatyzacji zasobów mieszkaniowych w latach 90. Projekt ustawy przewiduje jego utworzenie - zarówno poprzez nowe budownictwo, jak i dokończenie problematycznych obiektów.

'Będzie to zarówno nowe mieszkanie, które będzie budowane za środki publiczne, jak i partnerstwo publiczno-prywatne', wyjaśniła Szuliak.

Kto otrzyma mieszkania socjalne i jak to będzie działać

Mieszkania socjalne będą przyznawane tym, którzy obiektywnie nie mogą samodzielnie zapewnić sobie mieszkania. W szczególności są to:

• przesiedleńcy,
• młode rodziny,
• osoby z niepełnosprawnościami,
• weterani,
• rodziny wielodzietne.

Przewiduje się, że odpowiednie kryteria i zasady przyznawania takich mieszkań będą ustalane dodatkowymi aktami wykonawczymi. Operatorami mieszkań mogą być zarówno organy samorządu terytorialnego, jak i specjalnie utworzone struktury państwowe lub firmy w ramach projektów partnerskich.

Uruchomione zostaną nowe programy kredytowe i spółdzielnie

Oprócz mieszkań socjalnych reforma przewiduje:

• uruchomienie programów finansowo-kredytowych, które uczynią kredyty hipoteczne bardziej dostępnymi;
• odnowienie mieszkaniowych spółdzielni budowlanych, które były popularne na Ukrainie przed latami 2000;
• stworzenie operatorów dostępnego zakwaterowania, którzy będą realizować projekty w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego.

Te narzędzia mają nie tylko rozszerzyć możliwości Ukraińców w zakresie zakupu mieszkań, ale także aktywować sektor budowlany.

Jakie znaczenie ma reforma dla finansowania z UE

Projekt ustawy nr 12377 jest częścią pakietu zobowiązań Ukrainy w ramach programu Ukraine Facility. Jego przyjęcie jest jednym z warunków uzyskania 300 milionów euro do 4. kwartału 2025 roku. Ogółem w ramach tego programu przewidziano 50 miliardów euro do 2027 roku.

Oznacza to, że reforma ma nie tylko wewnętrzny, ale także silny zewnętrzny wymiar. Potwierdza to poważność zamiarów Ukrainy dotyczących zmiany podejścia do polityki mieszkaniowej i uczynienia jej nowoczesną, otwartą i efektywną.

Co będzie dalej po pierwszym czytaniu

Po zatwierdzeniu projektu ustawy nr 12377 w pierwszym czytaniu rozpocznie się praca nad jeszcze dwoma kluczowymi dokumentami:

• projekt ustawy o funduszu mieszkań socjalnych,
• projekt ustawy o zarządzaniu tym funduszem.

'Chcemy, aby wszystko działało kompleksowo - od kolejek do wynajmu i prawa własności. Ukraińcy powinni uzyskać dostęp do godnych mieszkań nie na papierze, ale w realności', zaznaczyła Szuliak.

W trakcie pierwszego czytania w Werchownej Radzie zatwierdzono projekt ustawy, który przewiduje wielką reformę mieszkaniową na Ukrainie. W nim przewidziano nowe mechanizmy dostępu do mieszkań, w tym wynajem społeczny oraz wynajem z prawem wykupu, utworzenie funduszu mieszkań socjalnych oraz inne ważne innowacje, mające na celu poprawę dostępności mieszkań dla Ukraińców. Oprócz zmian wewnętrznych reforma ma również silny wymiar zewnętrzny, ponieważ jest jednym z warunków uzyskania finansowania od Unii Europejskiej.